Termomodernizacja i wymiana źródeł ciepła – ratunek dla domowych budżetów, zdrowia i środowiska

Fundacja Czyste Powietrze

Wysokie ceny węgla i gazu sprawiają, że dla milionów Polaków każdy sezon grzewczy staje się ogromnym wyzwaniem finansowym. Szacuje się, że ubóstwo energetyczne dotyka aż 3,1 mln gospodarstw domowych. Oznacza to, że co dziesiąty mieszkaniec naszego kraju musi podejmować dramatyczne decyzje: przeznaczyć pieniądze na opał, czy na żywność lub leki.

Gdzie leży istota problemu? To błędne koło – nieefektywne, przestarzałe piece i nieocieplone budynki generują gigantyczne straty ciepła, a więc także coraz wyższe rachunki. Analiza Polskiego Alarmu Smogowego nie pozostawia złudzeń: koszt ogrzewania słabo ocieplonego domu o powierzchni 150 m² to ponad 10 tys. zł rocznie, czyli dwukrotnie więcej niż w przypadku budynku o standardowej izolacji i aż pięciokrotnie więcej niż w domu o wysokiej efektywności energetycznej. W praktyce oznacza to, że tysiące rodzin dosłownie „puszczają pieniądze z dymem”.

Jakość powietrza – fundament zdrowia i komfortu życia

Zanieczyszczone powietrze to przede wszystkim poważny problem zdrowotny i społeczny. Europejska Agencja Środowiska wskazuje, że jakość powietrza pozostaje największym zagrożeniem środowiskowym dla zdrowia w Europie, przyczyniając się do chorób układu oddechowego i krążenia, obniżenia jakości życia oraz przedwczesnych zgonów. W 2022 roku w Unii Europejskiej szacowano, że można byłoby zapobiec 239 000 przedwczesnym zgonom związanym z PM2,5, 70 000 z powodu ozonu oraz 48 000 z powodu dwutlenku azotu, gdyby osiągnięto poziomy zalecane przez WHO. Co więcej, w 2018 roku aż 417 000 przedwczesnych zgonów w 41 krajach europejskich przypisano długotrwałej ekspozycji na drobny pył zawieszony (PM2,5). Te liczby wyraźnie pokazują skalę zagrożenia oraz prosty wniosek – poprawa jakości powietrza to wprost inwestycja w zdrowie, dłuższe życie i lepszy standard codzienności.

Dlatego tak ważne jest podejmowanie konkretnych działań: ogrzewanie efektywniejsze energetycznie, inwestycje w termomodernizację, redukcja emisji. To nie jest jedynie ekologiczne zobowiązanie, ale przede wszystkim krok w stronę zdrowszych rodzin, społeczności i obniżenia kosztów leczenia.

Inwestycja w przyszłość i zdrowie

Konsekwencje życia w źle ocieplonych budynkach to nie tylko wysokie rachunki. To także pogorszenie jakości, większa podatność na choroby, a w dłuższej perspektywie – obniżenie produktywności i wzrost kosztów ochrony zdrowia. Unijna „Fala Renowacji” podkreśla, że mieszkańcy takich domów są bardziej narażeni na skutki zmian klimatu, od mrozów po fale upałów.

Dlatego kluczowe znaczenie mają programy edukacji i finansowego wsparcia, które pozwalają przełamać społeczny i inwestycyjny impas.

Warto działać już teraz!

Nabór wniosków w ramach „Czystego Powietrza” przewidziano do 2027 roku, jednak eksperci podkreślają, że nie warto zwlekać. Każdy kolejny sezon grzewczy w nieocieplonym domu to strata pieniędzy, pogorszenie jakości powietrza i dalsze uzależnienie od drogich paliw. W obliczu kryzysu energetycznego i dynamicznych zmian cen, inwestycja w efektywność energetyczną staje się nie tylko ekologiczna, ale przede wszystkim ekonomiczna i społeczna.

Wymiana starych kotłów i termomodernizacja to szansa na realną poprawę jakości życia, większe bezpieczeństwo energetyczne i zdrowsze środowisko. To inwestycja, która zwraca się wielokrotnie – w domowych budżetach, w zdrowiu mieszkańców i w przyszłości całego kraju.

Jak firmy spożywcze mogą przyczyniać się do realizacji SDG 3 poprzez promowanie diet bogatych w rośliny i zrównoważony podział białka?

PROVEG

Obecne środowiska żywieniowe często oferują produkty wygodne i niedrogie, lecz niezdrowe i niesprzyjające zrównoważonemu rozwojowi. W wielu krajach o wysokich dochodach konsumenci spożywają więcej czerwonego i przetworzonego mięsa, cukru, soli i tłuszczów niż zalecają wytyczne, jednocześnie zbyt rzadko sięgając po pełnoziarniste produkty, owoce, warzywa, rośliny strączkowe i orzechy. Prowadzi to do licznych chorób dietozależnych i wywiera ogromny nacisk na planetę. Zainteresowanie konsumentów zdrowszą i bardziej zrównoważoną żywnością rośnie, jednak wysokie ceny, ograniczony wybór i niejasne informacje często utrudniają im odpowiednie zakupy. Firmy, na przestrzeni całego łańcucha wartości branży spożywczej, mogą odpowiedzieć na te potrzeby i stać się liderami zmian na rzecz dobrego zdrowia swoich klientów i poprawy ich jakości życia.
ProVeg zaleca, aby firmy z branży spożywczej (m.in. producenci żywności, sektora HORECA i sieci handlowe) aktywnie przekształcały swoje portfolio produktów i strategie sprzedaży, w większym stopniu skupiając się na żywności podchodzenia roślinnego oraz żywności lokalnej i sezonowej. Przyniesie to liczne korzyści dla zdrowia publicznego i środowiska.
Kluczowe działania dla firm z branży spożywczej:

1. Priorytet: dywersyfikacja źródeł białka i ich zrównoważony podział
   Firmy powinny dostosować portfolio produktów, zwiększając udział białka roślinnego. Wzorem może być zobowiązanie większości przedstawicieli holenderskich sieci handlowych, którzy – zgodnie z zasadami diety planetarnej – dążą do osiągnięcia udziału białka roślinnego na poziomie 60%, a 40% dla białka zwierzęcego do 2030 roku. Więcej informacji: https://theproteintracker.com/
2. Optymalizacja środowiska handlowego pod kątem zdrowych wyborów
   • Zwiększenie dostępności i widoczności: Promowanie i eksponowanie żywności pochodzenia roślinnego w sklepach i sektorze HORECA poprzez atrakcyjne miejsca na półkach i bardziej rozbudowane działania marketingowe.
   • Uatrakcyjnienie cen: Stosowanie konkurencyjnych strategii cenowych dla żywności na bazie roślin.
3. Innowacje i rozwój różnorodnych produktów roślinnych
   Firmy spożywcze powinny inwestować w tworzenie atrakcyjnych, odżywczych i przystępnych cenowo roślinnych alternatyw dla produktów odzwierzęcych.

Poprzez konsekwentne wdrażanie tych działań, firmy spożywcze mogą nie tylko przyczynić się do realizacji celu „Dobre zdrowie i jakość życia”, ale także zabezpieczyć swoją pozycję w przyszłości, w której zdrowa i zrównoważona żywność będzie standardem. To tworzy różnorodny, rozwijający się ekosystem żywnościowy, w którym każda firma innowacyjnie działa na rzecz wspólnego zdrowia i odporności systemu.